Wiadomości ogólne
Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) powołano tzw. Zespoły interdyscyplinarne ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Ta sama ustawa określa przemoc w rodzinie jako pojedyncze lub powtarzające się umyślne działanie lub też zaniechanie, które narusza prawa lub dobra osobiste członków rodziny. Ustawodawca w szczególności ma tu na myśli zagrożenie utraty życia lub zdrowia, naruszenie godności i nietykalności fizycznej oraz wolności – także seksualnej. Działania te bowiem powodują szkody zdrowotne, jak również wywołują cierpienie i krzywdy moralne osób, wobec których przemoc jest stosowana.
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie tworzą przedstawiciele różnych instytucji, które z reguły zaangażowane są w pracę na rzecz rodziny. Są to m. in.: przedstawiciele jednostek pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty czy służby zdrowia. Dodatkowo ten zespół mogą zasilić kuratorzy sądowi i prokuratorzy oraz wszystkie inne osoby działające na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Ośrodek Pomocy Społecznej – zgodnie z ustawą – zapewnia obsługę techniczną Zespołu. Polega ona głównie na udostępnianiu pomieszczeń, materiałów biurowych, możliwości korzystania z Internetu, usług pocztowych itd.
Pomieszczenia, o których wspomniano, potrzebne są w celu umożliwienia spotkań członków Zespołu lub grup roboczych, które Przewodniczący Zespołu powołuje po otrzymaniu formularza „Niebieska Karta”. Dokument ten wypełniany jest przez policjanta, pracownika socjalnego, pedagoga, pielęgniarkę, lekarza itd. w przypadku podejrzenia stosowania przemocy domowej w rodzinie klienta czy podopiecznego. Spisanie formularza „Niebieska Karta” jest wypełnieniem obowiązku przedstawiciela instytucji, ale także obywatela, bowiem jest to zawiadomienie o prawdopodobieństwie popełnienia przestępstwa. Wobec czego, formularz „Niebieska Karta” może być sporządzony także bez zgody członków rodziny.
Wypełniony formularz przekazywany jest do Przewodniczącego, który po zapoznaniu się z jego treścią powołuje grupę roboczą lub pozostałych członków Zespołu do rozpatrzenia sprawy. Grupa robocza najczęściej składa się z dzielnicowego, pracownika socjalnego, przedstawiciela gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych (jeśli w rodzinie występuje problem uzależnienia), oświaty (jeśli w rodzinie są uczące się dzieci), ochrony zdrowia, kuratora sądowego i innych osób działających w omawianym obszarze.
Grupa robocza spotyka się w celu wymiany posiadanych informacji o rodzinie, zaplanowania działań mogących poprawić problemową sytuację, motywowania poszczególnych jej członków do korzystnych dla nich działań, monitorowania sytuacji oraz reagowania w sytuacjach nieprzewidzianych.
Na kolejne spotkania grupy roboczej zapraszane są osoby wobec których istnieje prawdopodobieństwo doświadczania przemocy domowej. W czasie tego spotkania wypełniane są dalsze części formularza „Niebieska Karta” oraz podejmowane są w porozumieniu z zaproszoną osobą, decyzje i plan działania na określony w protokole z posiedzenia grupy roboczej czas. Ponadto, członkowie grupy roboczej informują o punktach, w których można uzyskać pomoc w postaci wsparcia, terapii, schronienia itp. Następnie wzywana jest osoba co do której istnieje podejrzenie stosowania przemocy domowej. Z taką osobą przeprowadza się rozmowę informującą o konsekwencjach takiego zachowania oraz miejscach świadczących pomoc. Dalsza praca grupy roboczej uzależniona jest do tempa i postępów w działaniu oraz potrzeb zgłaszanych przez daną rodzinę.
Szczegółowy opis procedury postępowania w przypadku przemocy w rodzinie zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. 2011 Nr 209, poz. 1245). Zakres pracy Zespołu określa również uchwała Nr V/26/2011 Rady Miejskiej w Toszku z dnia 26 stycznia 2011 r. w sprawie określenia trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego Miasta i Gminy Toszek oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania.
Procedura postępowania w przypadku prawdopodobieństwa występowania przemocy w rodzinie.
